De afgelopen jaren is in Almere de urgentie toegenomen om samen op te treden tegen jeugdcriminaliteit en onveiligheid op en rond scholen. In een tijd waarin wapenbezit onder jongeren toeneemt en grensoverschrijdend gedrag soms al op jonge leeftijd zichtbaar wordt, trekken onderwijs, gemeente, politie en jeugdhulpverleners samen op in een stevige aanpak.
Preventie én gezag
De gemeente Almere doet mee aan het landelijke programma Preventie met Gezag, waarin preventie en repressie hand in hand gaan. Enerzijds richt het programma zich op het versterken van de weerbaarheid van kinderen en jongeren: door jongerenwerk in en buiten de school, een lesprogramma voor de versterking van online weerbaarheid, pedagogische coaches in het speciaal onderwijs en vroegsignalering in het basisonderwijs. Anderzijds wordt stevig ingezet op het stellen van grenzen, bijvoorbeeld via Halt-trajecten, toezicht door jeugdboa’s en een intensievere samenwerking met politie en justitie.
Schoolveiligheidsnetwerk als verbindende schakel
Een belangrijke plek waar al deze inspanningen samenkomen is het schoolveiligheidsnetwerk. Sinds afgelopen maart is dit netwerk verder verdiept. Alle schoolbesturen zijn opnieuw actief betrokken en werken met gemeente en politie aan een uitvoeringsagenda waarin acties, afspraken en contactmomenten zijn vastgelegd. “We willen scholen niet overspoelen met losse initiatieven, maar juist zorgen dat er één herkenbare structuur is,” legt Tineke Woudstra, Adviseur Veiligheid bij de gemeente Almere, uit. “De school is de plek waar alles samenkomt. Daarom brengen we interventies dichter bij elkaar, zonder dat zorg en onderwijs door elkaar gaan lopen.”
Van signalering tot actie
Het nieuwe Convenant Veiligheid op Scholen 2023-2026 legt concrete afspraken vast over wat er gebeurt bij incidenten en hoe vroegsignalering en meldingen verlopen. Leerkrachten, conciërges en mentoren worden getraind om signalen van crimineel gedrag sneller te herkennen en weten bij wie ze terechtkunnen. Als er sprake is van wapenbezit, geweld of andere ernstige incidenten, is afgesproken dat altijd contact wordt opgenomen met de politie en ouders.
Daarnaast zijn er praktische hulpmiddelen ontwikkeld, zoals overzichtelijke modules voor vroegsignalering en handelingskaders waarmee scholen weten hoe zij jongeren kunnen doorgeleiden naar passende hulpverlening.
“Ik ben blij dat we als ASG op het gebied van psychologische en sociale veiligheid zo nauw samenwerken met gemeente, scholen en partners,” zegt Kim Verkerk, senior HR-adviseur binnen ASG, vanuit de werkgroep. “Juist die gezamenlijke aanpak maakt dat we sneller kunnen schakelen en leerlingen beter kunnen ondersteunen. Je merkt dat er steeds meer verbinding ontstaat tussen onderwijs en hulpverlening, en dat is echt een grote stap vooruit.”
De grootste uitdaging: vindbaarheid en bekendheid
Volgens Tineke ligt de grootste uitdaging in het zorgen dat iedereen goed op de hoogte is van het aanbod en de afspraken. “Er gebeurt ontzettend veel, maar in de praktijk merken we dat niet altijd de juiste mensen aan tafel zitten. Scholen zitten soms met de handen in het haar, omdat ze niet weten welk loket ze moeten bellen. Daarom steken we veel energie in de communicatie, zodat scholen weten wat er kan, wat er mag en hoe we kunnen helpen.”
Trots op samenwerking
Wat Tineke bijzonder vindt, is dat steeds meer scholen actief meedoen aan het gesprek en werk maken van structurele samenwerking. “Ik ben trots dat we in Almere samen een uitvoeringsagenda hebben die niet alleen op papier staat, maar in de praktijk ook echt werkt. Dat we eerder kunnen begeleiden, sneller kunnen ingrijpen en daarmee voorkomen dat jongeren afglijden. Zodat scholen vooral weer toekomen aan waar het om draait: goed onderwijs geven.”
Training vroegsignalering
In samenwerking met de gemeente Almere en de ASG Academie wordt bovendien een online training over vroegsignalering aangeboden via E-wise. Deze training helpt je om signalen van risicogedrag en criminele beïnvloeding beter te herkennen en bespreekbaar te maken. Na de zomer vind je meer informatie over deze training op de interne site van de ASG Academie.